ZIEMIA KRAPKOWICKA w kręgu zabytków i historii

Drodzy Czytelnicy!

W 2011 roku Wydawnictwo Sativa Studio wydało książkę pt. Ziemia krapkowicka w kręgu zabytków i historii. Jest to publikacja popularnonaukowa i służy ona upowszechnianiu wiedzy o regionie krapkowickim.
...

Marek Sikorski, Ziemia krapkowicka w kręgu zabytków i historii, Wydawnictwo Sativa Studio 2011.

Marek Sikorski,

Ziemia krapkowicka w kręgu zabytków i historii,

Wydawnictwo Sativa Studio 2011.

Spis treści
...

Z dziejów Krapkowic i okolicy

Spotkania z pałacami

Zamek i templariusze

Zabytkowe świątynie

Sekrety pomników nagrobnych

Skarb średniowiecznego malarstwa

Osobliwe renesansowe malowidła

Widzialne Słowo Boże

Zagadkowy napis na chrzcielnicy

Barokowe dzieło mistrza Sebastiniego

Urok Adama i Ewy

Śladami św. Jana Nepomucena

W kręgu kultu św. Jacka i bł. Czesława

Pomnik piosenki

Wybrana bibliografia

...

Wybrany rozdział książki

Widzialne Słowo Boże

...

Kazalnica, kościół pw. Trójcy Sw. w Kujawach, fot. Marek Sikorski

Kazalnice, dziś rzadko używane w kościołach, miały kiedyś ważne znaczenie. W sztuce protestanckiej czasów reformacji odgrywały istotną rolę, służyły bowiem do głoszenia Słowa Bożego, które w nabożeństwie protestanckim jest najważniejsze. Zgodnie z zaleceniami wielkiego reformatora chrześcijaństwa Marcina Lutra kazalnice służyły do odczytywania i tłumaczenia słów Biblii oraz głoszenia nauki o zbawieniu przez łaskę i wiarę. Dlatego wystrój i treści ideowe protestanckich tych zabytków wyrażały ideę ponadczasowego i zbawczego znaczenia Słowa Bożego. W krajach protestanckich i regionach, gdzie rozpowszechniła się reformacja spotykamy wiele kazalnic. Ich wspólną cechą wystroju artystycznym i treści ideowych była gloryfikacja Słowa Bożego jako źródła wiary i łaski: “Wiara jest tedy ze słuchania, a słuchanie przez Słowo Boże” (Rz 10. 17).

Kazalnice protestanckie doby reformacji ozdabiano wizerunkami scen biblijnych, najczęściej z Nowego Testamentu, odnoszących się do Jezusa Chrystusa jako jedynego Zbawiciela, objawionego przez Słowo Boże, krwawą ofiarę i zmartwychwstanie. Zawsze owe sceny biblijne uzupełniano oryginalnymi cytatami z Biblii. W ten sposób powstawały dzieła sztuki łączące w jedną całość Słowo Boże i obraz.

W regionie krapkowickim spotykamy się z pewnym osobliwym zabytkiem sztuki epoki reformacji. Jest nim kazalnica z kościoła parafialnego w Kujawach, który przez pewien czas w epoce nowożytnej należał do protestantów. Kazalnica ta została wykonana z drewna około 1620 roku. Nie przetrwała ona do naszych czasów w całości, brakuje bowiem typowego baldachimu oraz bramki. Korpus kazalnicy ozdabiają sceny z Nowego Testamentu: Obrzezanie, Chrzest w Jordanie i Ogrójec. Na narożnikach korpusu znajdują się figury Czterech Ewangelistów, lecz przedstawione bez atrybutów. Sztuka protestancka traktowała ich jedynie jako świadków wiary w Chrystusa, a odrzucała ich kult jako świętych. Parapet schodów kazalnicy zdobią również sceny z Nowego Testamentu: Zwiastowanie, Pokłon Pasterzy, Hołd Trzech Magów. Sceny te oddzielają figury Apostołów – świadków Jezusa. Pierwotnie pod scenami z korpusu i parapetów schodów znajdowały się namalowane na kartuszach cytaty biblijne odnoszące się do tych przedstawień. Z powodu przemalowania w 1894 roku zostały one usunięte.

Zabytek ten jest typowym dziełem sztuki protestanckiej na Śląsku. Podobnie jak wiele innych protestanckich zabytków zawiera w swoim programie ideowym apoteozę Słowa Bożego jako świadectwa o Jezusie Zbawicielu.

Inaczej było w katolicyzmie. Tutaj ambony nie miały tak doniosłej rangi, gdyż katolickie nabożeństwo koncentruje się na Eucharystii. Ich rola w liturgii była znacznie mniejsza. Na ziemi krapkowickiej zachowało się kilka tego rodzaju zabytków. Do nich należy barokowa ambona z 1721 roku, znajdująca się w kościele parafialnym w Brożcu, przedstawiająca Chrystusa Salwatora i Czterech Ewangelistów. W kościele parafialnym w Strzeleczkach spotykamy późnobarokową kazalnicę z przedstawieniem dekalogu. W tym regionie znajdują się dwie neobarokowe kazalnice, które do złudzenia przypominają historyczną sztukę baroku. Są to ambony z kościoła parafialnego w Jasionej i Kamieniu Śląskim, powstały one na pocz. XX wieku.

Na temat autora zob. stronę www. :

http://mareksikorskiksiazki.blogspot.com/